Dat het een heel ander interview zou worden had ik wel verwacht, Hashem en Manal Yatakan uit Syrië schetsen binnen een uur een wereld die we hier — gelukkig — niet kennen, lk was en ben behoorlijk onder de indruk.
Syrië kennen we de laatste jaren vooral van de beelden op televisie en die zijn niet mooi. Toch is het een land met een rijke historie, oude cultuur en veel erfgoed. Tot 2011 was het een populaire vakantiebestemming. De moderne Syrische staat werd opgericht na de Eerste Wereldoorlog als Frans mandaatgebied. April '46 werd het land onafhankelijk. Syrië is een republiek met Bashar El-Assari als staatshoofd. Het inwoneraantal was in 2004 bijna 18 miljoen, maar in 2015 is dit aantal gedaald naar ruim 17 miljoen.
De familie
Buiten de deur van hun woning staan de schoenen van de familie. We zetten onze schoenen erbij en worden verwelkomd. Samen met Jaap Verhulst, die deze familie helpt bij het leren van de taal, zijn we op bezoek bij familie Yatakan uit de kustplaats Latakia aan de Middellandse zee. De kinderen, Mostafa en Zein van 10 en 8 jaar, zijn ook thuis. 'Studiedag', verklaren ze. Deze kleine tolken blijken handig tijdens ons gesprek. Binnen twee jaar hebben ze zich de taal al goed eigen gemaakt. Alle twee voetballen ze en vader Hashem staat als coach aan de kant. Als ik de jongens vraag wat ze later willen worden zegt Zein meteen: 'De baas bij de politie!' Maar Mostafa wil voetballer worden. Daar wordt in Alblasserdam alvast hard aan gewerkt!
Kinderboerderij
Hashem is een actieve man. Dat hij nu thuis zit, geen werk kan doen, vindt hij maar niets. De Nederlandse taal is de grote hobbel die genomen moet worden, voordat hij ergens aan de slag kan. In zijn thuisland had Hashem twee banen. 's Morgens in de haven en 's middags als taxichauffeur. Hashem heeft gelukkig twee dagen werk, als vrijwilliger, bij de kinderboerderij. 'Dat vind ik heel leuk. Mijn vader had een dierenwinkel in Syrië. Ik weet er best wat van!', glimlacht Hashem. Manal komt binnen met de koffie en zelfgebakken koekjes. Ook zij vindt thuiszitten lastig. Manal had een eigen beauty- en kapsalon met drie mensen in dienst.
Trauma
Twee jaar geleden kwam Hashem vanuit Egypte met een kapotte motorboot aan op Malta. Een onzekere tocht van dertien dagen. Na hun vlucht uit Syrië woonde hij drie jaar met zijn gezin in Egypte onder moeilijke omstandigheden. Geen oorlog betekent niet altijd veiligheid ... Als Syriër werden ze gediscrimineerd, bestolen en de kinderen konden niet naar school. Een half jaar na Hashem konden ook Manal, Mostafa en Zein naar Nederland komen, gelukkig met het vliegtuig. Wanneer ze praten over de tijd die achter hen ligt, verandert de uitdrukking in hun ogen. Vooral Mostafa heeft te veel gezien. Hij was vijf jaar toen hij zag hoe een kogel zijn moeder op een haar na miste, toen ze op het balkon stond. Elke dag werden mensen in de straat doodgeschoten. Deze beelden blijven op hun netvlies staan. 'De badkamer was de meest veilige plek in huis. Daar leefden we voornamelijk.' Hashem begint te vertellen als de jongens op hun kamer gaan spelen. Manal vult aan: 'Door deze verschrikkelijke ervaringen heeft Mostafa het moeilijk. Hij huilt snel en maakt ruzie met kinderen op school. Gelukkig wordt hij nu begeleid in het verwerken van dit trauma. Het gaat iets beter en hij krijgt langzaamaan vriendjes op school. Toen Mostafa vijf jaar was kon hij al Engels en Arabisch lezen. Hij las de ondertiteling van het journaal. Maar door de verschrikkingen die hij meemaakte in Syrië is hij nu alles kwijt. In Egypte zijn we naar een arts geweest voor hem, maar die was niet goed. Dokter De Folter heeft ons doorgestuurd naar een psycholoog in Rotterdam.' Zelf hebben Hashem en Manal ook veel ellende gezien. 'Zelfs op het balkon was het niet veilig. Het leger schoot lukraak burgers dood. Van slapen kwam niet veel. De angst was er te groot voor. 's Nachts hoorden we mensen huilen.'
Positief
Op de vraag hoe Hashem en Manal de toekomst zien, hebben ze maar één antwoord: de taal goed Ieren, zodat ze aan de slag kunnen. Hashem heeft intussen geregeld dat hij een eigen groentetuin heeft en wat kippen, Tot die tijd zijn de dagen grotendeels gevuld met school en taallessen thuis. Er zijn inmiddels contacten met een aantal Nederlanders en dat helpt daarbij. Ondanks wat ze recent hebben doorgemaakt, is de positieve instelling van deze mensen voelbaar in hun kleine veilige woning in Alblasserdam.
Bron: de Kantlijn
